Φωτοτσιγκογραφία

Η φωτοτσιγκογραφία είναι μια μέθοδος των γραφικών τεχνών, στην οποία χρησιμοποιείται το φως για τη χάραξη του σχεδίου. Συχνά συγχέεται στην Ελλάδα με την τσιγκογραφία και ανήκει στην κατηγορία της αυτοτυπίας / ομοιοτυπίας.

Χαρακτηριστικά της Φωτοτσιγκογραφίας:

• Ο χαράκτης χρησιμοποιεί το ράστερ, ένα πλέγμα κουκκίδων σε παράλληλη οριζόντια και κάθετη διάταξη.

• Το ράστερ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Γουίλιαμ Φοξ Χένρυ Τάλμποτ (1800-1877) το 1853. Ωστόσο, σε φωτογραφική μηχανή πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τους Ε. και Τζ. Μπούλοκ το 1865.

• Το 1850, ο Γάλλος Φερμέν Γκιγιό (1820-1872) δημιούργησε ανάγλυφες πλάκες με επίστρωση ασφάλτου για να εικονογραφήσει την παρισινή εφημερίδα L’ Avant-Scene.

Τεχνική:

• Το συνηθισμένο ράστερ αποτελείται από δύο γυάλινες πλάκες με αποτυπωμένες παράλληλες γραμμές κουκκίδων, οι οποίες δεν φαίνονται λόγω του βερνικιού που εφαρμόζεται από πάνω.

• Το ράστερ, που μπορεί να είναι γραμμικό ή τονικό, τοποθετείται μπροστά από τη φωτογραφική πλάκα.

• Οι δύο πλάκες του ράστερ τοποθετούνται έτσι ώστε οι κουκκίδες να διασταυρώνονται σε ορθή γωνία, δημιουργώντας πυκνές περιοχές στις σκιασμένες περιοχές και αραιές στις λευκές (ημιτονική φωτοτσιγκογραφία).

Διαδικασία:

• Αφού εμφανιστεί η αρνητική φωτογραφική εικόνα, η θετική παράσταση τυπώνεται πάνω σε πλάκα τσίγκου, η οποία είναι ευαίσθητη στο φως με επίστρωση κόλλας ζελατίνης (λεπάς) που περιέχει διχρωμικά άλατα.

• Μετά την εκτύπωση, το σχέδιο της τσίγκινης πλάκας εμφανίζεται σε διάλυμα ιώδους χρωστικής και θερμαίνεται για να προκύψουν τα τμήματα του σχεδίου σμαλτωμένα.

• Κατά την οξείδωση, το αραιό διάλυμα θειικού ή νιτρικού οξέος διαβρώνει τα σημεία της τσίγκινης πλάκας που δεν έχουν προσβληθεί από το φως, και το σχέδιο είναι έτοιμο να τυπωθεί.

Έγχρωμη Φωτοτσιγκογραφία:

• Στην έγχρωμη φωτοτσιγκογραφία γίνονται φωτογραφικές λήψεις διαφορετικών έγχρωμων περιοχών, τυπώνοντας χωριστά το κάθε χρώμα, μέχρι τέσσερα συνολικά, και επεμβαίνοντας με το χέρι στις αποχρώσεις του.

• Από τα χρώματα αυτά προκύπτουν οι ποικίλες τονικές διαβαθμίσεις.

• Αργότερα, χρησιμοποιήθηκαν έγχρωμα φιλμ στις φωτοτσιγκογραφίες.